* برای دریافت فایل پی دی اف برروی کلمات مویرگ زایی و فعالیت بدنی کلیک بفرمایید.
اصطلاح آنژیوژنز از ریشه دو کلمه angio به معنی خون و genesis به معنای “تشکیل” گرفته شده است. اصطلاح ” لنفا نژیوژنز” به تشکیل رگ های خونی جدید و رگ های لنفاوی اشاره دارد.
تاریخچه
مفهوم رگ زایی یا درست تر مویرگ زایی برای اولین بار چند قرن پیش مطرح شد، اما وابستگی رشد تومور به رگ زایی تا اوایل دهه 1970 به خوبی شناخته نشده بود، زمانی که “جودا فولکمن” شک کرد که جلوگیری از تشکیل رگ های خونی جدید در سرطان های کوچک می تواند از رشد آنها جلوگیری کند. اولین دارویی برای مهار رگ زایی در سال 2004 تایید شد.
آنژیوژنز خوب در مقابل بد (طبیعی در مقابل غیر طبیعی)
در کل ما در بدن انسان دو مدل مویرگ زایی داریم: 1- فیزیولوژیک : جهت ترمیم و رشد 2- پاتولوژیک هست: که نباید زیاد انجام شود مانند پشت شبکیه چشم میرگ زایی زیاد خطر ناک است.
از جمله فاکتورهایی که اغلب در مورد بهبود ظرفیت یا عملکرد ورزشی بر اثر تمرین مطرح میشود، افزایش دانسیته مویرگی است. مصرف اکسیژن عضله در هنگام فعالیت چندین برابر افزایش پیدا میکنه، که لازمه برای تطبیق این نیاز بزرگ یعنی همون اکسیژن عضلات فعال، بستر عروق موضعی خون زیادی رو به سمت بافتهای فعال هدایت کند.
برخورداری از شبکه مویرگی گسترده تر برداشت مواد حاصل از متابولیزم را افزایش میده و خستگی عضلانی رو هم به تاخیر می ندازه.
افزایش بستر عروقی، سودمندیهای ویژهای برای افراد چاق هم داره.
افزایش دانسیته مویرگی از طریق افزایش سطح انتشار مواد، افزایش زمان تبادل بین خون و بافت ها و همچنین کاهش مسافت انتشار، موجب فراخوانی بیشتر اسیدهای چرب آزاد از بافت چربی می شه.
همچنین دسترسی بیشتر تارهای عضلانی به اسید ها ی چرب ، عروقی شدن بافت مغز و عضله قلبی به ترتیب خطر سکته مغزی و قلبی رو هم کاهش میده.
مویرگ ها کوچکترین رگ های خونی ما هستند. آنها برای توزیع خون اکسیژن‌دار از شریان‌ها به بافتهای بدن و تغذیه خون بدون اکسیژن از بافت‌ها به داخل سیاهرگ‌ها عمل میکنند. بنابراین مویرگ ها جزء مرکزی در سیستم گردش خون، اساساً بین شریان ها و سیاهرگ ها هستند.
فرآیند رگزایی
شروع: فرآیند رگ زایی باید با یک سیگنالی فعال شود که دلیل و دستور این اتفاق هست که توضیح خواهیم داد این دستورات به توسط چه عواملی صادر می شود.
(قبل از این تصور می شد که رگ های خونی باید گشاد شده و نفوذپذیرتر شوند تا رگ زایی انجام شود ) ولی اینطور نیست
مکانیسم مولکولی رگ زایی به طور خلاصه به این ترتیبه:
سلول های اندوتلیال فعال میشوند
تخریب غشای پایه سیاهرگچه ها بهد از اون انجام میشه
مهاجرت سلول ها از طریق شکاف ها رو داریم
تقسیم سلول های اندوتلیال مهاجرت کرده
شکل گیری مجراهای لوله ای
رسوب غشای پایه و در اخر
بلوغ مویرگ ها
سازگاریهای شایع ناشی از تمرینات هوازی
ماهیچه ها از اکسیژن برای تولید بیشتر ATP مورد نیاز برای انقباض سلول های عضلانی و سوخت رسانی به بافت های دیگر در سراسر بدن استفاده می کنند. در حالت استراحت، به آرامی نفس می‌کشید، اما با سرعت کافی برای قرار دادن ریه‌ها در معرض اکسیژن کافی و تخلیه دی اکسید کربن ناشی از متابولیسم انرژی. مولکول‌های اکسیژن وارد جریان خون میشوند، به مولکول‌های هموگلوبین در گلبول‌های قرمز خون متصل میشوند و از طریق شریان‌ها، شریان‌ها و مویرگ‌ها برای تحویل به سلول‌های جداگانه منتقل میشوند. هنگامی که مولکول های اکسیژن داخل سلول ها می شوند، برای استفاده در زنجیره انتقال الکترون برای تولید مداوم ATP وارد میتوکندری می شوند.
در حین ورزش، تمام این رویدادها تسریع میشوند: سرعت و عمق تنفس افزایش می‌یابد، ضربان قلب سریعتر میشود، بطن چپ با خون بیشتری پر میشود، برون ده قلبی افزایش می‌یابد، شریان‌ها گشاد میشوند و مویرگ‌های بیشتری پر از خون میشوند. در داخل سلول های ماهیچه ای، افزایش اکسیژن رسانی با افزایش سرعت تجزیه گلیکوژن، کاتابولیسم اسیدهای چرب، گلیکولیز، تولید لاکتات، چرخه کربس و زنجیره انتقال الکترون مطابقت دارد.
همه این رویدادها با یک اندازه گیری می تونه منعکس بشه و اون هم VO2MAX در طول زمان VO2max هست
هرچه vo2max (میزان اکسیژن مصرفی به ازای وزن بدن) در طول زمان بیشتر باشد، عضلات سریعتر می توانند ATP مورد نیاز برای انقباض را تولید کنند.
مویرگ زایی به عنوان یک سازگاری اصلی و پایه در ورزش ها مخصوصا ورزشهای استقامتی شناخته شده است.
عواملی همچون انقباض عضلانی، تنش برشی ، هایپوکسی می توانند باعث مویرگ زایی شوند.
تمرین، ظرفیت اکسیداتیو بیوژنز میتوکندری و مویرگ زایی را در عضله مخطط افزایش میدهد. در طی تمرینات هوازی، انرژی به وسیله تولید مداوم ATP میتوکندری فراهم میشود و بنابراین سازگاری بهطور مستقیم مربوط به فراهمی اکسیژن به عضالت و تولید انرژی میتوکندریایی است.
درحالیکه تمرینات مقاومتی، بار مکانیکی زیاد، افزایش حجم و قدرت عضله را ایجاد میکنند.
یکی از جنبه های مثبت تمرین هوازی آنژیوژنز در عضله مخطط است.
دانش کمی در مورد تمرینات مقاومتی موجود است که ثابت کند تمرینات مقاومتی نیز شبکه مویرگی عضله را افزایش میدهد.
در پاسخ به تمرینات مقاومتی نسبت تار به مویرگ افزایش پیدا میکند که همراه با هایپرتروفی عضالت است، اما نتایج تحقیقات، تغییراتی را در چگالی مویرگ در این تمرینات نشان ندادند.
. به خاطر فقدان افزایش چگالی مویرگی تمرینات مقاومتی نمیتوانند باعث آنژیوژنز شوند
آنژیوژنز از یك طرف موجب افزایش اکسیژن رسانی به سطح عضلة اسکلتی می شود و زمینة اجرای کارامد را فراهم می سازد و از طرفی موجب کاهش بروز سکتة قلبی، سکتة مغزی و کاهش پرفشارخونی می گردد
افزایش مویرگی شدن یا آنژیوژنز عضله اسکلتی موجب افزایش 16 درصدی VO2maxمی شود
مهم ترین سازگاری برای ورزشکاران بهبود عملکرد است. زیرا بهبود ظرفیت ورزش نه تنها برای ورزشکاران بلکه برای همه نیز مهم است
بدون دیدگاه